Geri dönüştürülebilir atıklarda servet yatıyor

Türkiye’de sadece 2018 yılında geri kazanılabilir atıkların değerlendirilmemesi sonucu yaklaşık 6.5 milyar TL ekonomik kayıp yaşandı.
 

Altınbaş Üniversitesi Enerji ve Çevre Araştırma Merkezi (EÇAM) tarafından düzenlenen ‘İstanbul’da Çöp ve Atık Yönetimi’ paneli, üniversitenin Gayrettepe yerleşkesinde gerçekleştirildi. EÇAM Müdürü Dr. Diğdem Soyaltın Colella panelin açılışında yaptığı konuşmada, Türkiye’de atık yönetimi konularında farkındalığın arttırılması gerektiğini ve buna katkı sunmak istediklerini söyledi.

KAĞITTA GERİ TOPLAMA ORANI YÜKSELMELİ

Atık Kağıt ve Geridönüşümcüler Derneği Çevre ve Atık Yönetim Müdürü Serhan Maden, Türkiye’de kağıt geri dönüşümünün yetersizliği nedeniyle yurt dışından daha yüksek oranda kağıt ithal edildiğini söyledi. İhtiyacı karşılayabilmek için piyasadaki atık kağıt toplama oranının yüzde 70’lere ulaşması gerektiğini kaydeden Maden “Geri dönüşüm oranı düşük bölgelere gerekli yatırımlar yapılmalı ve toplama sistemleri kurulmalı. Böylece hammadde ihtiyacı iç piyasadan karşılanacak ve ithalata gerek kalmayacak” dedi.

YILDA 6.5 MİLYAR TL DOĞRUDAN ÇÖPE

Serhan Maden, atıkların değerlendirilememesi sonucu yaşanan ekonomik kayıplara da değinirken şunları söyledi:
“Türkiye metal hurdacılığında birinci sırada. Plastik, cam, alüminyum ve çelik sektöründe sadece 2018 yılında depolama alanlarına gömülen geri kazanılabilir atıkların toplam değeri yaklaşık 6.5 milyar TL’dir. Bu kadar büyük bir parayı her yıl çöpe gönderiyoruz. Bu sadece direkt olarak gömülen para, bir de bunların taşıma, depolama için de para harcıyoruz. Bunları da hesaba kattığımızda kaybımız çok daha fazla büyüyor.”

ÜRETTİĞİMİZ ÇÖPÜ AZALTMAK İLK ÖNCELİĞİMİZ OLMALI

Çöpüne Sahip Çık Vakfı projeler yöneticisi Ece Kuray çöpü geri dönüşüm amacıyla doğru yere atmak kadar ürettiğimiz çöpü azaltmanın da önemli olduğunun altını çizdi. Vakıf olarak çöp oluşumunun en aza indirgenmesi için farkındalık ve eğitim kampanyaları yaptıklarını belirten Kuray, tüketim alışkanlıklarımızın son yıllarda çok ciddi şekilde değiştiğinin ve ambalajlı ürün tüketiminin arttığının altını çizdi. Toplum olarak tüketim konusundaki bakış açımızın değişmesi gerektiğini belirten Kuray şunları ekledi: “aslında kardeşlerimizin eskilerini giymek gibi gelenekleri olan bir toplum olarak bu konuda toplumsal hafızamız oldukça güçlü”

ATIKLARI AYRIŞTIRMAK ÇOK ÖNEMLİ

PAGÇEV Temsilcisi Habibe Tosun, Türkiye’de günlük 87 bin ton, yıllık 32 milyon ton atık üretildiğini belirterek “Kişi başına 1.17 kilogramlık bir atık oluşuyor. Atıkların sadece yüzde 9.8’inin geri kazanım tesislerine gönderildiğini, yüzde 0.2’lik bir kısmının ise yakılarak veya başka yöntemlerle bertaraf edildiğini anlatan Tosun şöyle konuştu:
“Hepimiz birer atık üreticisiyiz, bu yüzden hepimize düşen görevler var. Bunlardan birisi de ambalaj atıklarını ayrı olarak biriktirmemiz.  Biliyorsunuz atıklar birbirine karıştığı zaman onları ayırmak da büyük sorun oluyor. Kağıt ıslandığında ve çöpe karıştığında geri dönüşümü mümkün olmuyor, bu nedenle bunların ayrı toplanması çok önemli.”


GERİ DÖNÜŞTÜRÜLMÜŞ ÜRÜNE BAKIŞ DEĞİŞMELİ

İnsanların geri dönüşümle elde edilen ürünlere güvenini attırmak gerektiğini vurgulayan Habibe Tosun şunları söyledi:
”Yeniden kullanım, geri kazanım ve geri dönüşüm esaslarımız var. Yeniden kullanımda toplama ve temizleme dışında herhangi bir işleme tabi tutulmadan ürün şeklini koruyarak tekrar kullanıma sokulur. Geri kanımda bazı kimyasal ve biyolojik işlemlerden geçer. Geri dönüşümde de kimyasal ve fiziksel dönüşümden geçerek yeni bir ürün halini alır.”

ATIK TOPLAMA SİSTEMİ RESMİLEŞMELİ

Ambalaj atıkları değerli olduğu için kendiliğinden oluşmuş, işleyen bir atık toplama sisteminin bulunduğunu vurgulayan Habibe Tosun, “Bu sistem kendi içinde dönüyor. Ama bizim istediğimiz bu işlerin resmi olarak yürütülmesi” diye konuştu.

DÖNGÜSEL EKONOMİ VE SIFIR ATIK

Atık konusu gündeme gelince “döngüsel ekonomi” kavramından da söz etmek gerektiğini vurgulayan Habibe Tosun şöyle devam etit:
“Döngüsel ekonomi, yeni bir ekonomi modeli. Normalde biz aldığımız ürünleri kullanıp atıyoruz. Ama döngüsel ekonominin mantığı israf yapmadan üretim, tüketim ve geri dönüşüm. Hedefimiz bu ve atık üretimini en aza indiriyoruz. Sıfır atık kavramı da buradan ortaya çıkıyor. Evde ambalajlarımızı ayırdığımızda geriye neredeyse hiçbir şey kalmayacak.”

AKADEMİ ÇEVRE 715 KALEM ATIĞI DÖNÜŞTÜRÜYOR

Akademi Çevre Temsilcisi Kübra Engin, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yaklaşık 850 civarında atık kodu belirlendiğini belirterek “Biz Akademi Çevre olarak 715’in üzerinde atığı tesisimize kabul edip işleyebiliyoruz. Birbirinden farklı atıkları kendi bünyesinde geri dönüştürüyoruz. Düzenli depolamaya giden günlük atık 18 bin ton civarında. Bizim amacımız bu miktarı minimuma indirmek” diye konuştu.

İSTANBUL’DA ATIK YAKARAK ENERJİ ÜRETİMİ

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atık Yönetim Müdürlüğü Temsilcisi Fatma Zehra Şükür, İstanbul’da günlük 12 bin ton Avrupa yakasında, 7 bin ton da Asya yakasında atık toplandığını söyledi. Atıkların evde ayrıştırılmasını istediklerini kaydeden Zehra Şükür “Çünkü karışık atığın içindeki malzemeleri birbirinden ayırmak çok zor” dedi. 2023 yılında İstanbul’daki atıkların yüzde 25’ini yakarak bertaraf edip bundan enerji de elde etmeyi hedeflediklerini kaydeden Fatma Zehra Şükür, bunun için atık yakma tesisinin yapımına başlandığını söyledi.

ALTINBAŞ ÜNİVERSİTESİ FARKINDALIK ÇALIŞMALARI

Altınbaş Üniversitesi EÇAM olarak, bu bilinçle yıl içerisinde toplumsal farkındalık düzeyini artırmak için çalışmalar yaptıklarını ileten Dr. Öğr. Üy. Diğdem Soyaltın Colella “ Çöpünü Dönüştür temalı bir sosyal medya yarışması düzenlenmiş ve çöpünü dönüştüren kişilere çeşitli ödüller verilmiştir. Ayrıca üniversite içerisinde dönüşüm noktaları düzenlenmiş ve sıfır atık projesi hayata geçirilmiştir. “dedi.