Türkiye'nin 500 büyük sanayi kuruluşu sıralamasında TÜPRAŞ yine lider

Güncelleme :23.07.2013

2012 yılının en büyük sanayi kuruluşu sıralamasında Tüpraş  40 milyar 118 milyon TL üretimden satış rakamıyla birinci sırada yer alırken ilk 500 içinde 17 enerji firmasının yer alması dikkat çekti.

2012 yılının en büyük sanayi kuruluşu sıralamasında ilk üç değişmedi. Birinci sırada 40 milyar 118 milyon TL üretimden satış rakamıyla Tüpraş birinci sırada yer aldı. Tüpraş'ı, 8 milyar 164 milyon TL ile Ford Otomotiv, 7 milyar 529 milyon TL ile Oyak Renault izledi.

İSO, üretimden satış, kar, ihracat ve istihdam rakamlarını temel alarak ülkenin en büyük sanayi şirketlerini belirliyor. Oda bu çerçevede ortaya koyduğu 'Türkiye'nin En Büyük 500 Sanayi Kuruluşu 2012' raporunu basın toplantısı ile kamuoyuna sundu. Başkan Erdal Bahçıvan'ın paylaştığı rapora göre ilk 500 şirketin üretimden satış geliri, 2011'e oranla yüzde 9,2 artarak 353 milyar 699 milyon 301 bin 977 lira oldu. Dönem kârı yüzde 6,3 artarak 24 milyar 192 milyon 614 bin 270 lirayı, istihdam da yüzde 3,7 artarak 596 bin 55'e ulaştı. Sanayi devleri içinde bulunan kamu kuruluşlarının sayısı gerileme eğiliminde. 1990'da 91 olan kamu kuruluşlarının sayısı, 2012'de 13'e indi. Petro kimya ve otomotiv sektöründen aktörlerin mührünü vurduğu sıralamada yabancı sermaye ortaklı kuruluşların sayısı ise 138'e tekabül etti. Üretimden satışlarda da yabancı sermayeli kuruluşların yüzde 40 olan payı yüzde 35'e çekildi.

İSO 500'de üretimden net satışlarda ilk sırayı 40 milyar 118 milyon 28 bin 63 lira ile TÜPRAŞ aldı. Onu 8 milyar 164 milyon 892 bin 972 lira ile Ford Otomotiv, 7 milyar 529 milyon 420 bin 343 lira ile Oyak Renault takip etti. Bu 3 şirketin yeri 2011'de de aynıydı. 7 milyar 221 milyon 822 bin 854 lira ile Arçelik'in de dâhil olduğu İlk 10'a 3 demir çelik şirketi girdi. Burada kendine yer bulan tek kamu kuruluşu da 6 milyar 939 milyon 885 bin 287 lira ile Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) oldu. 500 şirket içinde en büyük kârı Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) yaptı. 1 milyar 471 milyon 136 bin 277 lira kâr eden şirketi, 1 milyar 183 milyon 493 bin 662 lira ile TÜPRAŞ, 860 milyon 15 bin 795 lira ile Türkiye Kömür İşletmeleri AŞ izledi.

İlk 10'da ismini ve kârlarını beyan etmeyen 2 kurum yer aldı. 2012'de kâr eden şirketlerin sayısı 380'den 437'ye çıktı. Bunların toplam kârı 26 milyar 905 milyon lirayı gördü. 2011'de kâr eden 380 şirketin kârı 26 milyon 607 bin idi. Zarar eden şirketlerin sayısı 120'den 63'e geriledi. Bunların toplam zararı 2 milyar 713 milyon lira oldu. 2011'de bu rakam 3 milyar 854 milyon lira idi. İSO 500'ün toplam ihracatı yüzde 0,6 artıp 63 milyar 712 milyon 230 bin dolara dayandı. En çok ihracat yapan şirket, konumunu 5 milyar 16 milyon 126 bin dolar ile TÜPRAŞ elde etti. Ardından 3 milyar 198 milyon 825 bin dolar ile Ford Otomotiv, 3 milyar 152 milyon 967 bin dolar ile Oyak Renault geldi.

'Türkiye'nin En Büyük 500 Sanayi Kuruluşu 2012' raporunun bulgularını değerlendiren İSO Başkanı Erdal Bahçıvan, "Dünyada 5 senedir devam eden çalkantı pek çok ülkede reel ekonomiyi sarsarken, ilk 500 şirket başarılı bir dönem geçirdi." dedi. Sanayinin ekonomi adına mühim olduğunu vurgulayan Bahçıvan, katma değerli üretimin ve ileri ülkelerle rekabet edebilir konuma gelmenin önemine işaret etti. Finansal istikrarın sanayici için faydalı olduğunu belirten Bahçıvan, şunları ifade etti:

"Finansal istikrar, finans kesiminin yanında sanayi için de olmazsa olmaz. Çünkü sanayinin korunması finansal istikrara bağlıdır. Finansal istikrar korunmadığı takdirde şirketler gelişemeyecektir. Kur, istikrar adına önemli bir olgu. Kur oynamaları, büyük kayıplara neden olabilir. Onun için 2013 ikinci yarıda dengeler temel alınmalıdır. Döviz kuru makul oranlarda bulunmasına gayret edilmeli. İç talepte toparlanma adına sanayiciye yardımcı olunmalıdır."

Gazetecilerin "Kur ve faiz oranlarının makul seviyesi nedir?" sorusunu Bahçıvan, şöyle cevapladı:

"Sanayici için kur ve faizlerin rakamları değil de uzun vadeli istikrar, yatırım iştahı, güven endeksinin bozulmaması önemlidir. Bize göre Merkez Bankası'nın bağımsızlığı ekonominin sigorta taşıdır. Onun için kuruma kur ve faiz hedefi koymayı uygun görmüyoruz. FED'den gelen beyanatlar malum. Bardağın yarısı bir hafta boş, bir hafta dolu. Bu ortamda Merkez Bankası'nın kararlarına müdahale doğru değildir."

"Sanayici için en önemli riskler nedir?" sorusuna ise Bahçıvan, "Bilanço yönetimine dikkat etmeliyiz. Kurun bilanço dengelerinde yaratacağı olumsuzluk önemli bir risk. Diğer riskleri de unutmamalıyız. Ülkede seçim ekonomisi uygulanacak. En sakin seçimler bile ekonomik siyasi istikrarı bozabilir. Bu dönem daha dikkatli yürütülmeli. Dış riskleri de görüyoruz. FED'in iki dudağına bağlı ekonomi, Avrupa kaynaklı riskler. Yani risk alanı bayağı var." karşılığını verdi.

Erdal Bahçıvan, ihracatta 158 milyar dolar hedefinin yenileneceğine temas edip Altın ihracatı negatif olacağı revizeyi gündeme getiriyor. İkinci yarıda hedefi tutturmayacak rakama gidiş tereddüdümüz var." dedi.

2012'nin en büyük 10 sanayi kuruluşu ve üretimden satışları şöyle:

Şirket Üretimden Satışlar (TL)

TÜPRAŞ 40.118.028.063

Ford Otomotiv 8.164.892.972

Oyak Renault 7.529.420.343

Arçelik 7.221.822.854

EÜAŞ 6.939.885.287

TOFAŞ 5.611.885.287

İskenderun Demir ve Çelik 5.399.769.455

Ereğli Demir ve Çelik 5.107.059.385

İçdaş Demir ve Çelik 4.921.735.222

Aygaz 4.689.703.272

ISO 500 İÇİNDEKİ ENERJİ FİRMALARI VE BULUNDUKLARI SIRA:

 Tüpraş bir önceki yılda olduğu gibi bu sene de 1. sırada yerini korudu. 

Petkim bir önceki yıla göre bir sıra yükselerek 11. sıradan listeye girdi. 

 İpragaz ise 7 sıra birden yükselerek 20. sıradan listeye girme başarısı gösterdi. 

 Milangaz ise bu yıl bir basamak yükselerek 21. sırada yer aldı.

 Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı’da sıralamada yükselen firmalar arasında yer aldı. Bir sıra yükselen TPAO bu yıl listenin 25. sırasında bulunuyor.

 Eren Enerji Elektrik Üretim 10 sıra birden yükselerek 40. Sıradan listeye girdi.

 Geçtiğimiz yıl 56. sırada bulunan Enerjisa  iki sıra birden yükselerek listede 54. sırada yer aldı.

 Listede en dikkat çekici firmalardan biri Aksa Enerji oldu. Bir önceki listede 97. sırada bulunan Aksa Enerji büyük bir çıkış göstererek 62 sıraya yükseldi.

 Mogaz Petrol ise listeye 80. sıradan girdi.

 Soma Elektrik ise listeye 97 sıradan girdi. Soma Elektrik bir önceki yıl 94. Sıra yer alıyordu.

 İçdaş Elektrik Enerjisi listeye 106. sıradan merhaba dedi.

 Bis Enerji Elektrik Üretim listede 150. sıradan giriş yaptı. Bis Enerji bir önceki yıl 177. sırada yer alıyordu.

 Listede Kadooğlu Yağ büyük bir yükselişle 207. sırada yer aldı. Kadooğlu Yağ sanayi bir önceki yıl 296. Sırada bulunuyordu.

 OMV Petrol Ofisi A.Ş. listede 235 olarak girdi. Bir önceki yıl ise 259. sırada yer alıyordu.

 Listede Akenerji Elektrik Üretim 10 sıra birden yükselerek 237. oldu.

 Zorlu Enerji Elektrik Üretim ise listede kendisine 276. sıradan yer buldu.

 Denizatı Petro Kimya liatenin 437. sırasında yer alırken, Deniz Yıldızı Petro Kimya 492. sırada yer aldı.