Kuzey Kıbrıs Dışişleri Bakanı Nami, 2014 İsrail Enerji ve Ticaret Toplantısı’na Katıldı

“Doğu Akdeniz’de hidrokarbon konusunda daha kapsayıcı bölgesel işbirliğini sağlamak sadece arzu edilen değil, elde edilmesi mümkün bir husustur” diyen Nami, bölgede işbirliği ortamının kurulmasının Kıbrıs sorununun çözümünden geçtiğini anlattı.

Dışişleri Bakanı Özdil Nami, Kıbrıs açıklarındaki hidrokarbon yataklarının, kartların doğru kullanılması durumunda Kıbrıs konusuna kapsamlı çözüm bulacak dinamikleri harekete geçirmekle kalmayıp, tüm bölgede ticaret, refah, karşılıklı bağımlılık ve güveni artıracağını vurguladı.

Dışişleri Bakanı Özdil Nami, Tel-Aviv’de, “2014 İsrail Enerji ve Ticaret Toplantısı”na katılarak açılış konuşmasını yaptı.

Bakan Nami, toplantıda yaptığı konuşmada, Kıbrıs’taki hidrokarbon yataklarında Kıbrıslı Türklerin de hakkı olduğunu vurguladı.

Nami, yakın zamanda bölgede meydana gelen olaylar, uluslararası organizasyon veya süper güçlerin çabalarının 21. yüzyıl zorluklarını aşmaya yeterli olmadığını gösterdiğini belirterek, “Orta Doğu’daki kargaşa ve Doğu Akdeniz’deki tansiyonun tırmanışı, bölgemize barış ve istikrarın gelmesi için bölgedeki tüm aktörlerin eşgüdümlü gayretlerine ihtiyaç olduğunu her zamankinden daha çok göstermiştir” dedi.

Nami, söz konusu işbirliğini temin ve muhafaza etmenin yolunun, ticari anlaşmalar aracılığı ile karşılıklı bağımlılıklar ve enerji ulaşım ağları yaratmak olduğunu kaydetti.

“Doğu Akdeniz’de hidrokarbon konusunda daha kapsayıcı bölgesel işbirliğini sağlamak sadece arzu edilen değil, elde edilmesi mümkün bir husustur” diyen Nami, bölgede işbirliği ortamının kurulmasının Kıbrıs sorununun çözümünden geçtiğini anlattı.

“Kıbrıs açıklarında yakın geçmişte keşfedilen hidrokarbon kaynakları, bölgedeki diğer bulgularla birlikte, kartlarımızı doğru oynamamız halinde, sadece 50 yıllık Kıbrıs konusuna kapsamlı çözüm bulacak bir dizi olayı harekete geçirmekle kalmayıp, aynı zamanda tüm bölgedeki ticaret, refah, karşılıklı bağımlılık ve güveni artıracaktır” şeklinde konuşan Nami, bunu elde etmek için tüm tarafların hak ve çıkarlarına saygı duyan yeni bir yaklaşıma ihtiyaç olduğunu vurguladı.

Nami, Kıbrıs sorununa BM kararları doğrultusunda federasyona dayalı bir çözüm bulunması halinde, Federal Kıbrıs’ın bölgenin en güvenli yerlerinden biri olarak dünya çapındaki işletmeler için cazip bir yer haline geleceğini söyledi.

Kıbrıs sorununun çözüme ulaşmasının NATO ve Avrupa Birliği’nin ortak konularda işbirliği yapmalarına da imkan tanıyacağını kaydeden Nami, “Türkiye’nin AB’ye katılım müzakereleri yeniden canlanarak reform süreci ivme kazanacaktır. Birleşik Kıbrıs’ın Türkçe’yi Avrupa Birliği’nin resmi bir dili haline getirmesi, insanlar üzerinde büyük bir psikolojik etki yaratacaktır” dedi.

Kazan-kazan sonucunun önündeki engellere ve çatışma ortamının devam etmesine değinen Nami, Kıbrıs Rum liderliğinin Kıbrıs’ta iki taraf arasında uzlaşılmış geçmiş yakınlaşmaları reddettiğini ve BM tarafından sürdürülen müzakereleri terk ettiğini hatırlattı

Nami, “Ayrıca yalnızca seçilmiş Kıbrıslı Rum temsilcilerden oluşan bir yönetime tüm Kıbrıs’ın hükümeti olarak davranan uluslararası toplumun 50 yıllık hatasının yükü de üzerimizde bulunmaktadır. Bu hata hidrokarbon konusunda ilgili tarafların Kıbrıslı Rumlar ile tek yanlı projeler yürütmesine sebebiyet vermektedir. Bu gibi uygulamalar uzlaşma ve anlaşma yönündeki girişimlere zarar vermekte ve bunun yerine güç politikasının artmasına vesile olmaktadır” dedi.

Kıbrıs’ta hem Rumları hem Türkleri temsil eden tek bir hükümet bulunmadığını vurgulayan Nami, 11 Şubat’ta yayınlanan ortak açıklamanın da bu gerçeği yinelediğine dikkat çekti.

“Tüm Kıbrıslılar adına konuşabilecek tek meşru bir hükümet olmadığına” işaret eden Nami, hidrokarbon konusunda alınacak kararla ilgili ilk seçeneğin en kısa sürede bir barış anlaşmasına varılmasını sağlamak olduğunu ifade ederek, “Bu arada, tek yanlı adımlardan kaçınmalı ve yetki alanları arasında doğal kaynakların yönetimi olan federal bir hükümetin oluşturulmasını beklemeliyiz” dedi.

Nami, “Bunun mümkün olmaması halinde, karar mekanizmasında iki tarafın siyasi eşitliğini yansıtan ortak bir komite vasıtasıyla bugünden itibaren işbirliği yapmaya başlamamız  gerekmektedir. Kıbrıs Türk tarafının, Kıbrıs Rum tarafına ilk olarak 24 Eylül 2011 tarihinde sunduğu ve daha sonra hidrokarbon kaynaklarının AB’ye Türkiye üzerinden ihraç edilmesi seçeneğini dahil edecek şekilde Eylül 2012’de yaptığı öneriler de bu yöndeydi. Ne yazık ki her iki öneri de Kıbrıslı Rum muhataplarımız tarafından reddedilmiştir” dedi.

Kıbrıs Rum tarafının, NAVTEX bildirimini bahane sayarak müzakerelerden tek yanlı ayrılma kararının büyük bir talihsizlik olduğunu vurgulayan Nami, “Hatırlanmalıdır ki, Kıbrıs Rum tarafının tek yanlı adımlarının akabinde Eylül 2011’de Piri Reis gemisinin Kıbrıslı Türkler adına sismik araştırma yapmasına yönelik Türkiye tarafından yine bir NAVTEX bildirimi yapılmıştı ancak dönemin Kıbrıs Rum lideri müzakereleri askıya almak için bunu bahane olarak kullanmamıştı” ifadelerini kullandı.

Nami, mevcut çıkmazdan kurtulmanın yolunun aşikar olduğunu, Doğu Akdeniz’deki hidrokarbon konusu dahil tüm konulardaki anlaşmazlıkların üstesinden gelmek adına Kıbrıs Rum liderliğinin masaya dönerek diyaloğa girmesi gerektiğini söyledi.

Nami, uluslararası topluma, Kıbrıslı Rumları masaya dönmeleri ve Kıbrıs’ın geleceğine ilişkin kararları Kıbrıs Türk muhataplarıyla birlikte almaları yönünde cesaretlendirmeleri çağrısında bulundu.

Nami, “Uluslararası toplum, adanın çevresinde bulunan doğal kaynaklar üzerinde Kıbrıslı Türklerin de doğal hak ve çıkarları olduğunu gözardı etmemelidir ve Kıbrıs Rum liderliğinin attığı dışlayıcı ve tek yanlı adımları kabul etmemeli ve ödüllendirmemelidir. Hidrokarbon kaynaklarının, tarafların birine karşı koz olarak kullanılmasına müsaade etmemeliyiz” dedi..

Nami, Kıbrıs Türk tarafı olarak müzakerelere ciddi bir şekilde odaklanmaya, nasıl ilerleyebileceklerine dair görüş teatisinde bulunmaya ve birlikte çalışmaya hazır olduklarını bildirdi.

Nami, atılacak olumlu adımların Türkiye’den Kuzey Kıbrıs’a içme ve tarım suyu ile elektrik taşıması hedeflenen denizaltı su temin projesinden ortak yararlanma gibi diğer alanlarda işbirliğine yol açabileceğine işaret etti.

Nami, “Birlikte neler başarabileceğimiz üzerine odaklanırsak, sayısız olasılıklar önümüze çıkacaktır. Bunu yapmanın da tek yolu diyaloğu başlatmaktır” dedi.