Kaya gazı Avrupa için umut olabilir mi?

 Vahap Taştan / Analist, İntegral Menkul Değerler

Peki, ABD açısından Avrupa’ya LNG yoluyla gaz aktarımı ne kadar mümkün? Her ne kadar ABD ve Avrupa Birliği, ekonomide stratejik iki ortak olarak bilinse de rakamlar, kaya gazının Avrupa’ya taşınmasını kârlı bulmamakta. Bununla birlikte, kaya gazı üretimindeki çevresel etkenler, Avrupa’daki kaynakların üretimde kullanılmasını engelliyor.

 Avrupa Birliği neden kendi kaynaklarını kullanmıyor?

Avrupa Birliği içerisinde de şu anda kaya gazı konusunda ciddi rezervlerin olduğu biliniyor. Fakat üretim teknikleri açısından oluşan riskler, Avrupa’daki rezervlerin kullanımını engelliyor. Kaya gazı, doğal gazdan farklı olarak yatay sondaj tekniklerinin kullanıldığı bir üretim biçimine sahip. Basınçlı su ve kimyasal maddeler ile içerisinde gaz molekülleri bulunan kayaların parçalanılması ile kaya gazı elde edilmekte. Kaya gazı üretiminde kullanılan kimyasallar, yer altındaki su kaynaklarını kirletmekte. Bu noktada Fransa’nın kaya gazı üretimini askıya aldığı ve daha çevreci tekniklerin geliştirilmesi konusunda çalışmalar yaptığı biliniyor. Almanya ise hidrolik kırma tekniğine bir takım kısıtlamalar getirdi. Çevresel faktörler haricinde, hidrolik kırma yönteminin, sismik hareketlere neden olup olmadığı konusunda net bilgi bulunmamakta. Sonuç olarak Avrupa Birliği, kendi rezervlerini kullanma konusunda çekimser davranıyor.

ABD ile yapılacak LNG ticareti ne kadar mümkün?

ABD’de üretilen kaya gazının LNG yolu ile Avrupa’ya taşınması pek mümkün görülmemekte. LNG’nin taşınması için öncelikle ticareti yapan ülkelerde ihracat ve ithalat terminalleri gerekmektedir. Doğal gazın sıvıya dönüştürülerek taşınması ve tekrar gaza çevrilmesi ciddi bir maliyet unsurudur. 

İkinci olarak, ABD’deki fiyatlara taşıma maliyetleri eklendiğinde, Avrupa’ya gaz taşınması kârlı olmayacaktır. ABD’den Avrupa’ya 1000 metreküp gazın taşınması, sabit maliyetler hariç 140 Dolar’a mal olmakta. 1000 metreküp doğalgaz fiyatının ABD’de 140, Avrupa’da ortalama 387 ve Asya’da ise 550 Dolar seviyelerinde bulunması, ABD açısından Asya piyasasını daha cazip kılmaktadır. Bu noktada ABD’deki kaya gazı devrimi sonrası Avrupa’ya yapılacak LNG ticareti hem maliyet hem de teknik açıdan kısa vadede mümkün değildir.

Avrupa Birliği’nin Rusya’ya bağımlılığı devam edecek

Tüm bu sonuçlar, Rusya Ukrayna krizi sonrası gerilen Avrupa Birliği – Rusya ilişkilerini gündeme getiriyor. Rusya, Avrupa Birliği’ne 160 milyar metreküp gaz ihraç ediyor ve bu da Avrupa’nın toplam tüketiminin yüzde 40’ına denk gelmekte. ABD’den LNG ticareti mümkün olsa da bu rakamın orta vadede 25 milyar metreküp ile sınırlı kalacağı düşünüldüğünde, Avrupa’nın enerji konusunda Rusya’ya olan bağımlılığı devam edecek.