Düşük petrol zayıf doları destekliyor, TL’yi güçlendiriyor

Petrol fiyatlarında 2014 yılından bu yana yaşanan düşüş tüm dünya ekonomilerini etkilerken TL varlıklarına ise pozitif bir etki yapıyor. Cari açığı olumlu etkilyen düşük petrol fiyatları doların düşük seyrini destekliyor. Destek Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Kutay Gözgör, Suudi Arabistan’ın son hamlesinin bir süre daha düşük petrolün dünya ekonomisine yön vereceğini gösterdiğini kaydetti.

 

Petrol fiyatlarının 2014 yılının Haziran ayında bu yana yaklaşık % 65 gerilemesinin, küresel ekonomilerin görüntülerinde önemli değişiklikler yaşanmasına neden olduğunu kaydeden Gözgör, “Son görüntüde, Brent petrol fiyatı 27 Dolar ile son 13 yılın en düşük seviyesine gerilemesi sonrası bir miktar yükseliş kaydetti. Petrolün yükseliş yaşamasında dünyanın iki büyük petrol üreticisi olan Rusya’nın ve Suudi Arabistan’ın üretimlerini Ocak ayı seviyelerinde dondurma kararı alması etkili oldu. Suudi Arabistan’ın 2016 yılı Ocak ayı günlük petrol üretimi 10.230 milyon varil, Rusya’nın ise 10,9 milyon varil seviyesinde yer alıyor. Petrol üretiminin dondurma kararı alınmasında Venezüella, Nijerya gibi küçük petrol üreticisi olan ülkeler etkili oldu. Düşük petrol fiyatları bu ülkelerin kamu bütçelerini olumsuz etkileyerek ekonomilerinin yavaşlamasına neden oluyor. Petrol fiyatlarının 2 yıl içinde yaklaşık % 65 gerilemesinde petrol arzının yüksek olması etkili oldu.” diye konuştu.
Arz ve talep görüntüsüne bakıldığında halen günlük 1,5 milyon varillik arz fazlası bulunduğuna dikkat çeken Gözgör, “Bu arz fazlası stok artışına neden oluyor ve petrol fiyatlarındaki yükselişleri engelliyor. Küçük petrol üreticisi ülkeler petrol arzının dondurulması yerine üretimin kesilmesini istiyor ancak, Arabistan üretim kesintisine sıcak bakmıyor. Bu konuyu görüşmek üzere Iran ve Libya hariç diğer petrol üreticisi ülkeler 17 Nisan’da bir araya gelecek. Ancak, bu toplantıda petrol üretiminde bir değişiklik yaşanması ufak ihtimal görünüyor. Bu da petrol fiyatlarının önümüzdeki 30 -50 Dolar gibi aralıkta seyretmesine neden olabilecektir.” dedi.
Petrol Fiyatları Enflasyon ve Faiz Politkalarını Etkiliyor
Petrol fiyatlarının sadece petrol üreten ülkelerin ekonomilerini etkilemekle kalmadığını, tüm dünya ekonomisinin görüntüsünü değiştirdiğini belirten Gözgör, “Petrol fiyatlarının düşmesi hemen hemen tüm gelişmiş ülkelerin enflasyon oranının % 0 seviyelerine kadar gerilemesinde etkili oldu. Hatta Avrupa Bölgesinde enflasyon oranının negatif olduğunu görüyoruz. Dünya ekonomileri mevcut durumda büyüme sorunuyla birlikte düşük enflasyon ile mücadele ediyor. Bunu gören Merkez Bankaları da ekonomiyi desteklemek için negatif faiz, varlık alım programı gibi genişleyici para politikaları uyguluyor. Gelişmiş ülkelerin arasında Amerika Birleşik Devletleri bir miktar pozitif ayrıldı ve dokuz yıl aradan sonra 2015 yılının Aralık ayında faiz oranını % 0,25 seviyesinde % 0,50 seviyesine yükseltti. Ancak, Amerika Merkez Bankası (FED) Mart ayında yaptığı toplantıda, düşük enflasyon nedeniyle faiz artışının sınırlı olacağını ifade etti.” ifadlerini kullandı.
Düşük petrol FED’in faiz artışını engelliyor
FED’in faiz yükseltmesinin sıcak para olarak bilinen portföy yatırımlarının Türkiye’nin de içinde bulunduğu gelişmekte olan ülkelerden çıkmasına neden olduğunu belirten Gözgör “Bu da doların yükselmesinde etkili oluyor. Bu yüzden petrol fiyatlarının önümüzdeki süreçte zayıf seyrine devam edecek olması FED’in faiz artışını engelleyecek bir faktör olarak karşımıza çıkabilecektir. FED’in yavaş adımlar atması TL varlıklarını bir süre daha olumlu etkileyebilecektir. Öte yandan düşük petrol fiyatlarının cari açığın azalmasına katkı sağlamaya devam edecektir. Böyle bir senaryoda Dolar / TL’de düşüşler 2,8000 seviyesinin aşağısına geçilmesi halinde 2,7650’ye doğru devam edebilir.” Dedi.
BİST100 86.400 seviyesi gündeme gelebilir
Petrol fiyatlarının bu şekilde seyretmesi durumunda BİST 100 endeksinde ise 85500 – 86400 aralığının gündeme gelebileceğine dikkat çeken Gözgör “Petrol fiyatları düşük olasılıkta olsa üretimin kısılmasıyla birlikte yükselişlerini 50 Dolar seviyesinin üzerine taşıması halinde TL’de değer kayıpları yaşanabilir. Bu da doların 2,88 – 2,90 seviyelerine yükselmesine neden olabilir. Petrol fiyatları küresel olarak merkez bankalarının para politikalarını etkiliyor. Petrol fiyatlarının düşük kalmasıyla birlikte genişleyici adımların uzun bir süre devam etmesini bekleyebiliriz. Düşük petrol fiyatı dünya ekonomilerin yeni normaller yaratmasına neden oluyor.” ifadelerini kullandı.