Çıkar çatışmaları petrol pazarını dalgalandırabilir

Düşük karbonlu geleceğe geçiş sürecinde üç büyük petrol üreticisi Rusya, Suudi Arabistan ve ABD arasındaki stratejik çıkar çatışmasının küresel pazarda "yıkıcı" bir fiyat dalgalanmasına yol açabileceği ifade edildi.
 

Rusya Ulusal Araştırma Üniversitesi Enerji Politikaları Merkezi Başkanı Dr. Vitaliy Yermakov'un, Sabancı Üniversitesi İstanbul Uluslararası Enerji ve İklim Merkezi için hazırladığı "Rusya, Suudi Arabistan ve ABD: Üç Büyük Petrol Üreticisi Arasında Tedarik Dinamikleri" başlıklı rapor üniversitede düzenlenen toplatıda kamuoyu ile paylaşıldı.

Üç büyük petrol üreticisi ülkenin piyasayı nasıl şekillendirdiğinin incelendiği rapora göre, son 5 yılda küresel petrol piyasalarında ticaretin temelleri yeniden şekillendi.

Küresel pazardaki stratejik çıkar mücadelesi nedeniyle petrol piyasaları 2014-2018 döneminde sancılı bir yeniden dengelenme süreci yaşadı.

ABD'de kaya petrolünün düşük fiyatlara karşı dayanıklılık göstermesi, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üreticileri üzerinde finansal strese neden oldu.

Son yıllarda petrolde net ihracatçı konumuna geçen ABD'de, kaya petrol üreticileri küresel arz eğrisindeki pozisyonlarını güvence altına alarak operasyonlarında kar elde etti.

Rapora göre, Suudi Arabistan'ın üretimde kesintiye giderek fiyatları yükseltme çabası, ABD'nin arz esnekliği sebebiyle kesintiye uğrayabilir.

Petrol fiyatlarının Haziran 2014'ten 2016'ya kadar düşük seyretmesi Rusya için zorluklara yol açtı. Buna rağmen Rusya 2017'de dünyanın bir numaralı petrol üreticisi oldu ve fiyatlar düşük seviyelerdeyken bile petrol üretebildiğini kanıtladı.

Rapora göre, dünya düşük karbonlu geleceğe geçiş sürecinde üç büyük petrol üreticisi Rusya, Suudi Arabistan ve ABD arasındaki stratejik çıkar çatışması küresel pazarda yıkıcı bir fiyat dalgalanmasına yol açabilir.

"Rusya-OPEC anlaşması Rusya'ya istikrar sağladı"

Yermakov toplantıda yaptığı konuşmada, petrol fiyatlarındaki hızlı değişime dikkati çekerek, Amerika, Rusya ve Suudi Arabistan'ın toplam petrol üretiminin tüm dünyadaki üretimin neredeyse üçte birine denk geldiğini belirtti.

Üretimdeki artışın petrol fiyatlarını düşürdüğünü vurgulayan Yermakov, "Amerika'nın üretim artışı herkes için sürpriz oldu. Petrol ticareti yeni coğrafyalara kaydı, özellikle Amerika, Avrupa ve Asya pazarlarını hedeflemeye başladı. Diğer taraftan Suudi Arabistan OPEC'te daha etkin rol oynamaya başladı." dedi.

Rusya ve OPEC arasında yapılan anlaşmanın beklenenden daha uzun soluklu olduğunu belirten Yermakov, anlaşmayla piyasadaki fazla petrolün tüketildiğini ve bu durumu piyasaya bir denge getirdiğini ifade etti.