Haber Ekonomi


Haberler > Akaryakıt Başlıkları

Irak, petrolün dışındaki alanlarda da büyümek istiyor

Güncelleme :26.03.2014

Petrol üretimi gün geçtikçe artan Irak sanayi alanında da büyümek istiyor. Irak’ta Enerjiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Hüseyin el Şehristani, 2013 Eylül ayında beş yıllık kalkınma planı açıkladı. Buna göre 2017’ye kadar 357 milyar dolarlık yatırım yapılacak. Yatırımlar beş sektöre odaklanacak: İnşaat, tarım, eğitim, ulaştırma ve enerji. Yatırımların yüzde 79’unu hükümet karşılayacak.

Irak’ta savaşın başladığı 2003’ten bu yana ekonomik veriler çok daha iyi bir tabloya işaret ediyor. Milli gelir ikiye katlandı. Petrol üretimi üç katına çıktı. 2004’te kişi başına gelir 1300 dolarken, 2013 beklentisi 6000 dolara yakın. 

İşsizlik 2003’teki yüzde 45’ler seviyesinden yüzde 11’lere geriledi. Büyüme 2011 ve 2012′de yüzde 8′i aştı ama rakamlardaki düzelme halkın refahı için yeterli değil. Ülkede bitmeyen çatışmalar yatırımların önündeki en önemli engel. Birleşmiş Milletler’e (BM) göre 2013′te Irak’ta artan mezhep çatışmalarıyla 8 bin kişi öldü. Bu, 2008′den sonraki en yüksek rakam.

Güvenlik ve bürokrasi yatırımcı için engel

Irak’ın ekonomisi petrole dayalı. İhracatın yüzde 99′u, bütçe gelirlerinin de yüzde 90′ı petrol kaynaklı. Irak’ta özel sektör ülkenin dönem dönem yaşadığı siyasi, askeri ve mali sıkıntılar nedeniyle gelişemedi. Bu nedenle kaynak ve eleman bulma açısından yetersizlikler var.

Yatırım için yabancıların önemi büyük. Ülkede güvenliğe yönelik endişeler ve bürokraside yaşanan zorluklar nedeniyle yabancı oyuncuları her sektörde görmek mümkün değil. Yatırımlar daha çok Kuzey Irak’ta yoğunlaşıyor. Bunun da sebebi güvenlik endişelerinin az olması. Körfez ülkeleri ve Türkiye, Kuzey Irak’a yatırım yapanların başında. Türklerin Kuzey Irak’ta 1500 firması var. Irak, Türkiye’nin ikinci ticaret ortağı. 12 milyar dolarlık ticaretin yüzde 70′i ise Kuzey Irak’la yapılıyor.

Irak’ta petrol çıkarma maliyeti düşük ama…

Irak’ta yabancıları cezbeden başlıca sektör enerji. 2009 Kasım ayından bu yana Bağdat Hükümeti, günlük ortalama 3 milyon varil olan petrol üretim kapasitesini 10-12 milyon varile çıkarmak amacıyla ülke genelindeki 10 petrol kuyusunu geliştirmek için yabancı firmalarla anlaşmalar imzaladı. Shell, Exxon, Total, Lukoil, Statoil, BP, TPAO (Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı) bunlar arasında.

Irak dünyanın en düşük petrol ve gaz üretimi maliyetine sahip ülkelerinden biri. Irak’ın rezervlerinin üçte birinden fazlası yer yüzeyinin sadece 600 metre altında ve su ve birleşik doğalgaz birikintilerinin petrol rezervleri üzerinde yüksek basınç oluşturmasından dolayı çok çabuk yüzeye çıkıyor. Bu nedenle, Irak petrolünün üretim maliyeti varil başına 1,50 dolardan daha az olabiliyor. Bu üretim maliyeti Suudi Arabistan’daki maliyetle eşit, diğer rakiplerden ise daha düşük.

Erbil’den ikinci boru hattı planı

Irak petrollerinin yüzde 75′i Irak’ın güneyinde, yüzde 25′i ise Irak’ın kuzey ve orta bölgesinde yoğunlaşıyor. Bölgesel Kürt Yönetimi’nin kontrol ettiği petrol rezervi de yüzde 6 düzeyinde. Irak ayrıca 3.1 milyar metreküp doğalgaz rezerviyle de önemli bir kaynak ülke konumunda.

Erbil, Türk firmalarıyla önemli kaynak paylaşım anlaşmaları imzaladı. Genel Enerji, Petoil, Doğan Holding ve Çalık Enerji’nin Kuzey Irak’ta petrol sahası ortaklıkları var. Uluslararası Enerji Ajansı’na göre Bölgesel Kürt Yönetimi’nin kanıtlanmış rezervi 4 milyar varil. Erbil, kanıtlanmamış rezervlerinin 45 milyar varil olduğunu iddia ediyor. Erbil, 2013′te günlük 400 bin varile ulaşan üretimi 2014′te 1 milyon varile taşımak istiyor. Bağdat’tan bağımsız boru hattı inşa eden Bölgesel Kürt Yönetimi, henüz bu hattan ihracata başlayamadı. Erbil ikinci bir boru hattı da ihraç etmek istiyor.

Bağdat – Erbil ile petrol anlaşmazlığı

Tahminlere göre Irak’taki rezervlerin ömrü en az 150 yıl. Bu, Orta Doğu ve Afrika bölgesindeki en yüksek oran. Petrol Bakanlığı, petrol ve gaz üretiminde ve geliştirilmesinde kontrol sahibi olsa da Kuzey Irak’taki North Oil Company (NOC), the South Oil Company (SOC) ve the Missan Oil Company (MOC) şirketleri özerk nitelikte.

Kuzey Irak’ın kendi rezervlerini satmak istemesi de Bağdat ile Erbil’in uzlaşamadığı konuların başında. Bağdat petrol satışının kendi kontrolünde gerçekleşmesini istiyor, Erbil’i merkezi bütçeden para aktarmamakla tehdit ediyor.

Irak’tan petrol dışında büyüme hedefi

Petrol üretimi gün geçtikçe artan Irak sanayi alanında da büyümek istiyor. Irak’ta Enerjiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Hüseyin el Şehristani, 2013 Eylül ayında beş yıllık kalkınma planı açıkladı. Buna göre 2017’ye kadar 357 milyar dolarlık yatırım yapılacak. Yatırımlar beş sektöre odaklanacak: İnşaat, tarım, eğitim, ulaştırma ve enerji. Yatırımların yüzde 79’unu hükümet karşılayacak. Hükümetin geliri ise petrolden gelecek. 2017’ye kadar petrolden 662 milyar dolar gelir bekleniyor. Irak’ta günlük üretim 3 milyon varil düzeyinde ve bunun 2017’de 9,5 milyon varile çıkartılması hedefleniyor.

Bu haber 3629 kere okunmuştur.
En Son Eklenen Başlıklar
Naturelgaz 4 milyar TL ciro açıkladı... 28.03.2024
Enerjisa Dağıtım Şirketleri hizmet verdiği 14 ilde seçim tedbirlerini tamamladı... 28.03.2024
Kalyon Enerji, UN Global Compact (Küresel İlkeler Sözleşmesi) imzacısı oldu... 28.03.2024
Türkiye’yi Enerjide Bağımsız Kılmak İçin Çalışıyoruz... 28.03.2024
Çin’de temiz enerji toplam üretiminin yüzde 54’üne ulaştı... 28.03.2024
Fosil Yakıtların Ötesi yeni analizini yayımladı... 28.03.2024
IC Enterra Yenilenebilir Enerji, 2026'ya kadar 1200 megavatlık kurulu güç hedefliyor... 28.03.2024
TÜRSAB, Turizm Yüzyılı İftarında Hedeflerini Paylaştı... 28.03.2024
TREDER Kahramanmaraş’taki depremzedelere 1000 adet alışveriş kartı dağıttı... 28.03.2024
Mercedes-Benz Türk, Teknik Eğitim Merkezlerinde İşgücünün Donanımlı Yetişmesine Katkı Sağlıyor... 28.03.2024

 

 

 

 
 
 
 

Copyright © 2015 - Tüm hakları saklıdır. EKONOMİ YAYINCILIK PAZR.SN.VE TİC.LTD.ŞTİ.