Küresel enerji talebi tüm zamanların en yüksek seviyesinde

KPMG ve Enerji Enstitüsü iş birliği ile hazırlanan 2024 Dünya Enerji İstatistik Raporu'na göre, 2024 yılında küresel enerji talebi, bir önceki yıla göre yüzde 2'den biraz fazla artarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Elektrik talebi ise yüzde 4'ten fazla artış göstererek, elektrifikasyonun hız kazanmasıyla genel enerji tüketiminin üzerinde bir seyir izlemeye devam etti. Öte yandan, küresel CO₂ emisyonları da yüzde 1 artarak üst üste dördüncü yıl rekor seviyeye ulaştı.

KPMG'nin Enerji Enstitüsü (EI) iş birliği ile hazırladığı Dünya Enerji İstatistik Raporu'nun 2024 yılını içeren yıllık sonuçları yayımlandı. 74 yıldır yayımlanan rapor, Türkiye de dahil dünya genelinde kapsamlı analizler sunarak değişen enerji dünyasına yönelik önemli veriler sunuyor. Raporda, yenilenebilir enerji kaynaklarının büyümesi, fosil yakıt tüketimindeki değişim ve jeopolitik gelişmelerin enerji piyasalarına etkisi gibi sektörü şekillendiren önemli eğilimler de ele alınıyor.

 Türkiye, Avrupa'da yükselen enerji oyuncusu

Raporda Türkiye'nin 2024 yılındaki enerji arzına dair veriler de dikkat çekiyor. Ülke bazındaki verilere göre Türkiye'nin toplam enerji arzı 2024 yılında 7,02 EJ (exajoule) seviyesine yükseldi. Bu, bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 5,1 oranında bir artış anlamına geliyor. Bu artış oranı, Türkiye'yi Avrupa'da en hızlı büyüyen enerji arzına sahip ülkelerden biri haline getirdi. Türkiye bu rakamlara göre yüzde 1,2'lik payı ile Avrupa'da en fazla enerji arzı payına sahip üçüncü ülke oldu. Birinci sırada yüzde 1,7 ile Almanya, ikinci sırada ise yüzde 1,5 ile Fransa yer alıyor. Birleşik Krallık ise yüzde 1,1'lik payı ile Türkiye'yi takip ediyor. Ayrıca Türkiye, 2014–2024 döneminde yıllık ortalama yüzde 3,5 büyüme oranı ile Avrupa'daki en hızlı enerji arzı büyümesi gösteren ilk ülke oldu.

 “Karşıt dinamiklerin yön verdiği küresel enerji sistemi oluştu”

Sonuçları değerlendiren KPMG Türkiye Enerji Sektörü Lideri Hakan Demirelli, “Küresel enerji talebi artmaya devam ederken karşıt dinamiklerin yön verdiği bir küresel enerji sistemi ortaya çıkıyor. Elektrifikasyon hız kazanıyor, ancak fosil yakıtların kullanımı da artıyor; yenilenebilir enerji kaynakları hızla yaygınlaşıyor, fakat iklim hedeflerine ulaşmakta yetersiz kalıyor. Liderler, artık karmaşık bir enerji dönüşümünü yönetmek zorunda. Bu konjonktür içerisinde enerji arzında kaydettiği ilerleme ile Türkiye, Avrupa'nın en hızlı yükselen oyuncularından biri haline geldi. Bu başarı, ülkemizin enerji güvenliğini güçlendirme ve ekonomik büyümeyi destekleme hedefleri açısından oldukça önemli." dedi.

 Oldukça kapsamlı hazırlanan raporda daha birçok önemli bulgu da yer alıyor. Bunlardan bazıları şu şekilde:

 Fosil yakıtların kullanımı artmaya devam ediyor

Temiz enerjideki hızlı büyümeye rağmen, fosil yakıtlar küresel enerji dengesinin merkezinde yer almaya devam ediyor. 2024 yılında küresel petrol üretimi yüzde 0,6 artarak günlük 97 milyon varile ulaştı; bunun yüzde 66'sı OPEC dışındaki ülkelerden sağlandı. ABD ise tarihinde ilk kez günlük 20 milyon varilin üzerinde petrol üreterek Suudi Arabistan ve Rusya'nın toplam üretimini geride bıraktı.

 Çin yenilenebilir enerjide liderliğini pekiştiriyor

ABD ve Avrupa fosil yakıt kullanımında durağan bir sürece girmiş görünse de Avrupa'daki yenilenebilir enerji yatırımları artan faiz oranları ve tedarik zinciri baskılarından dolayı yavaşladı. Öte yandan Çin, 2024 yılında ABD, Avrupa ve Hindistan'ın toplamından daha fazla yenilenebilir enerji kapasitesini devreye alarak küresel enerji dönüşümündeki liderliğini güçlendirdi.

 Rüzgâr ve güneş enerjisi büyümeye öncülük ediyor

Rüzgâr ve güneş enerjisinin toplam üretimi 2024 yılında yüzde 16'nın üzerinde arttı. Bu oran, toplam enerji talebindeki artış hızının neredeyse dokuz katı. Ancak yenilenebilir enerji kaynakları, özellikle altyapı ve yatırımın yetersiz olduğu bölgelerde, hızla artan küresel enerji ihtiyacını tek başına karşılamak için hâlâ yetersiz.

 Gelişmekte olan piyasalar, dönüşümün merkezinde 

Son on yılda, OECD dışı ülkeler yenilenebilir enerji yatırımlarını OECD ülkelerine göre iki kat daha hızlı artırmaya devam ediyor. Enerji talebi ve yatırımlar da giderek bu hızlı büyüyen pazarlara yöneliyor.