İstasyonların Vazgeçilmezi Hava-Su Saati

Gökhan ÇELİK
Bakım Sorumlusu
Tora Petrol

İstasyon sahasında kapladığı alan açısından küçük fakat hemen hemen her müşterinin sıklıkla kullandığı ekipmanların başında gelmektedir hava-su saatleri. Araçların emniyetli kullanımı açısından da günlük hayatımızda önemli yer teşkil ederler. Lastiklerdeki yüksek veya düşük basınç  araç sürüş konforunu, yön dengesini, hızlı girilen virajlarda araç yol tutuş karakteristiğini etkilemektedir. Bu durum lastiklerde düzensiz aşınmaya sebep olarak km başına yakıt sarfiyatını arttırmaktadır.

 2014 yılında Mazda otomobillerinde yaşanan sorun nedeniyle 100.000 aracını geri çağırmıştır. Bunun sebebinin ise lastik hava basıncından kaynaklandığı belirtilmektedir. Otomobillerde 4 lastiğinde hava basıncının sürekli düştüğü belirtilmiştir.

Araca yönelik lastik basıncı araç üreticisi ile lastik imalatçısı arasında belirlenmektedir. İlk fabrika çıkışında araç lastik basınçları olması gereken değerlere set edilse yüksek hızda kullanım, aşırı yükleme, hava şartları gibi nedenlerden ötürü lastik basıncından düşme yaşanmaktadır. İşte bu konuda hava-su saatleri devreye girmektedir. Bu aşamada en önemli nokta araçtaki lastik için en uygun basıncın bilinmesidir. Lastik boyutuna göre değişmekte olan bu basıncının bilinerek belli periyotlarda kontrol edilmesi gerekmektedir. Hava-su saati yardımıyla lastiklerdeki mevcut basınç okunarak uygun değere ayarlanması sağlanabilmektedir.
 
Peki, hava-su saatinde okunan ya da set edilen değere güvenilebilir mi?

Bu noktada en önemli görev ekipmanın bulunduğu tesise düşmektedir. Nasıl ki akaryakıt pompalarında belli periyotlarla ölçek kontrol adı altında, tabanca ucundan çıkan yakıt ile ekranda görünen değerlerinin karşılaştırılması ve doğrulaması yapılıyor ise, hava-su saatlerinde de aynı şekilde hava tabancasından çıkan hava basıncı ile hava su saati ekranında görünen değerinde karşılaştırılması eğer aynı değilse kalibre edilmesi gerekmektedir.
 

Hava – su saati kalibrasyonu nasıl yapılır?

Hava-su saati kalibrasyon ünitesi, hava-su saatine bağlanılarak kalibrasyon cihazından manometrede okunan basınç değeri ile hava-su saati ekranında görünen değerin karşılaştırılması yapılır. Düşük basınç-orta basınç-yüksek basınç olmak üzere bu karşılaştırma işlemi en az 3 farklı basınç değeri için kontrol edilir.

Okunan değerlerin farklılığının birçok sebebi olabilir. Hava tabancasındaki hasardan, tabancaya gelen hortumdaki delinmeden, bağlantı rekorlarının sızdırmaya bağlı olarak hava kaçırmasından, hava –su saati içerindeki ekipmanların bağlantı yerlerindeki sızdırma gibi birçok sebepten kaynaklı olarak hava tabancaları uygunsuz çıkış verebilirler. Buna bağlı olarak da her ne kadar ekran da görünen basınç değerine set ettiğimizi düşünsek de lastiklerimizi uygunsuz ve dengesiz hava basıncı uygulamış olabiliriz. Bu durum tesis olarak da müşteri memnuniyeti açısından zor durumlarda kalınmasına sebebiyet verebilmektedir.

Hava-su saati bulunduran tesislerin, basınç doğrulama-kalibrasyon işlemi için belirli periyotlar ile hava-su saati servisinden destek alarak bu işlemi yaptırmaları gerekmektedir. Bu işlem dışında da tesis yetkilisi tarafından sızdırmazlık kontrolleri yapılmalıdır.
 .

Uygun hava basıncı verebiliyor olması ekipmanın çalışması ve müşteri memnuniyeti açısından yeterli midir?

İsminden de anlaşılacağı gibi sadece bu ekipmanın temel anlamda iki işlevi bulunmaktadır. Birinci görevi hava basıncı sağlamak, ikinci görevi ise araç bakımı için gerekli suyun tedarikidir. Su bölümünün bakımını yapmak çok daha kolay bir işlemdir. Yapılması gereken su hortumu, su tabancası, su tesisatı ve bağlantı alanlarındaki sızdırmazlık kontrolleri yapmaktır. Müşteri memnuniyeti açısından da  işlevsel bakımının yanı sıra fiziksel bakımının yapılması, temiz  göze hoş görünen bir ekipman olması gerekmektedir. Paslanmış, korozyona uğramış bölümlerinin giderilerek kullanacak kişiye güven aşılaması gerekmektedir.
 

Kaçak akım koruma rölesinin önemi
Hava-su saatleri hem elektrikli ekipmanlar olmasından hem de içinde barındırdığı su tesisatı ve su çıkışı vermesinden dolayı ıslak alan yaratabilen ekipmanlardır. Bu ekipmanı kullanan kişilerin can güvenliği ve ekipmanında uzun süre kullanımı açısından kaçak akım rölesi, diğer bir adıyla insan koruma rölesinden alması gerekmektedir.

2015 yılında Antalya da bir yıkama ekipmanındaki kaçakta, ekipmanda kaçak akım rölesi olmadığından elektriğe maruz kalan bir kişi yaşamını yitirmiştir.

Kullanım olarak bakıldığı zaman yıkama ekipmanı da hava-su saati de elektrik ile çalışan, ıslak alanda bulunabilen, insanın direk müdahalesine açık ekipmanlardır. Bu gibi olayların yaşanmaması açısından topraklama tesis edilmesi ve kaçak akım rölesinden besleme verilmesi gerekmektedir.