IEA: Küresel gaz dengesindeki kırılganlık sürüyor

Hızla büyüyen Asya piyasalarının etkisiyle 2024'te küresel gaz talebi yüzde 2,8 artarken, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) üretimindeki sınırlı büyüme ve aşırı hava olaylarının 2025'te piyasayı sıkı tutacağı öngörülüyor.

Uluslararası Enerji Ajansının (IEA) 2024 piyasa gelişmelerini incelediği ve 2025'e dair öngörüde bulunduğu "Gaz Piyasası Raporu" yayımlandı.

Raporda, 2022'de başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı sonrasında yaşanan arz şokunun ardından piyasanın geçen yıl kademeli olarak dengelenmeye başladığı belirtildi. Ancak küresel gaz dengesinin kırılgan kalmaya devam ettiği ve bu durumun, doğal gaz arz güvenliğini artırmak için daha fazla uluslararası iş birliğine ihtiyaç duyulduğunu ortaya koyduğu vurgulandı.

Hızla büyüyen Asya piyasalarındaki talep artışıyla, 2024'te küresel gaz talebi yüzde 2,8 oranında yani 115 milyar metreküplük (bcm) artış gösterdi. Bu artış, 2010 ile 2020 arasındaki yüzde 2'lik ortalama büyüme oranının üzerinde kaldı. Aynı zamanda, LNG üretimindeki ortalamanın altında büyümesi arzı sıkı tutarken, aşırı hava olayları da piyasadaki gerginliği artırdı.

Benzer dinamiklerin 2025'te de devam etmesi öngörülen raporda, ABD ve Katar'ın öncülüğünde devreye girmesi planlanan yeni LNG ihracat kapasitesinin de piyasada etkili olacağı belirtildi.

Raporda, Rus gazının Ukrayna üzerinden sevkinin 1 Ocak'ta durdurulmasının, AB için acil bir arz güvenliği riski oluşturmasa da Avrupa'nın LNG ithalat gereksinimlerini artırabileceği ve 2025'te küresel piyasa dengelerini daha da sıkılaştırabileceği vurgulandı.

Öte yandan, Moldova'nın AB'ye kıyasla çok daha savunmasız olduğunun altı çizilerek, ülkenin enerji arz güvenliğini kış aylarında sağlamak için bölgesel ve uluslararası ortaklarıyla koordinasyon içinde olması gerektiği uyarısı yapıldı.

Daha sıkı piyasa dengeleri nedeniyle küresel gaz talebindeki büyümenin bu yıl yüzde 2'nin altına düşmesi öngörülürken, 2024'te olduğu gibi büyümenin büyük ölçüde Asya piyasalarındaki talep tarafından desteklenmesi ve bu bölgenin küresel gaz talebindeki artışın yarısından fazlasını oluşturması bekleniyor.

IEA Enerji Piyasaları ve Güvenliği Direktörü Keisuke Sadamori, rapora ilişkin değerlendirmesinde, artan talep ve LNG kapasitesindeki sınırlı büyüme nedeniyle piyasada önemli bir sıkılık gözlemlendiğini belirterek, "Artan jeopolitik belirsizlik ise riskleri artırıyor. Son enerji krizinin başlangıcından bu yana gaz arz güvenliği konusunda uluslararası iş birliği genişlemiş olsa da sorumlu üretici ve tüketicilerin daha fazla çaba göstermesi gerekiyor. Bu aktörler, güvenli ve emniyetli küresel gaz arzını güçlendirmek amacıyla kolektif çabalarını pekiştirmelidir." değerlendirmesinde bulundu.